مهمترین زمان ادای دین به والدین در چه زمانی است؟

به گزارش «مبلغ»، محسن قمرزاده در گفت و گو با ایسنا عنوان کرد: در قرآن تعابیر مختلفی در رابطه با نیکی و احسان به پدر و مادر مطرح شده به عنوان مثال در سوره مبارکه نساء چنین آمده ” وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً ” و در سوره مبارکه اسراء ” وَ قَضی‌ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً ” و آیه‌های دیگری از این قبیل جود دارد که بحث احترام به الدین را نشان می‌دهد.

وی ضمن اشاره به اینکه نکته بسیار مهم درخصوص وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً این است که در کنار آن بحث عبادت پروردگار مطرح شده، افزود: روایات متعددی وجود دارد که در آنها تاکید بسیاری در رابطه با احترام به والدین و جایگاه احترام به والدین عنوان شده است؛ در همین راستا می‌توان از این موضوع چند برداشت مهم داشت یک آنکه کنار هم قرار گرفتن بعد پرستش پروردگار و از طرفی هم احسان به پدر  مادر نشان دهنده یک اهمیت احترام به والدین است که سیره اهل بیت  انبیاء الهی  و تاکید قرآن بر  این امر است که برای آن یک جایگاه ویژه و اساسی قائل هستند.

مدیر گروه فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار، تصریح کرد: این بخش از سوره مبارکه اسراء که می‌فرماید ” فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ ” بدین معناست که ریزترین مایه‌های اعتراضی را هم از انسان می‌گیرد و نشان می‌دهد که انسان حق ندارد نسبت به پدر و مادر بی احترامی بکند؛ این موضوع دال بر جایگاه بلند و بدون رقیب والدین در جهان هستی است.

وی ادامه داد: فقط در یک جا از قرآن میفرماید ” إِنْ جَاهَدَاکَ عَلَیٰ أَنْ تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ” بیانگر این است که باوجود اینکه تو را بر شرک که به خدا وادار می‌کنند و در این مورد نباید از آنها اطاعت کرد باز هم حق بی احترامی نسبت به آنها را نداریم و باید با  نهایت احترام با والدین معاشرت کنیم؛ به طور کلی این تعابیر نشان از اهیمیت و جایگاه ویژه داشتن پدر و مادر در این خصوص است.

قمرزاده درخصوص شباهت خداوند متعال از جهتی با پدر و مادر توضیح داد: در اینکه خداوند صاحب تمامی نعمت‌ها است شکی نیست ولی در ظاهر ما نعمت‌ها را در زندگی از دستان پدر و مادر می‌گیریم، یعنی خداوند عامل نعمت‌های الهی است و والدین در ظاهر یکی از عامل‌های موثر رسیدن آنها به دست ما هستند.

وی افزود: خداوند متعال انسان را به وجود می‌آورد ولی علی الظاهر پدر و مادر هستند که به واسطه ازدواج و ارتبارطشان در به وجود آمدن انسان موثرند، خداوند متعال بی منت نعمت می‌دهد پدر و مادر هم بی منت نعمت‌های الهی را در اختیار فرزند قرار می‌دهند، خداوند هیچ وقت نعمت خود را از بنده دریغ نمی‌کند و پدر و مادر هم هیچ وقت از فرزند خود چیزی را دریغ نمی‌کنند، خداوند غنی و بی نیاز است و هیچگاه به نعمت‌های بنده دست درازی نمی‌کند و والدین نیز حتی اگر به آن نیاز داشته باشند هم دست درازی نمی‌کنند.

مدرس حوزه و دانشگاه اظهار کرد: خداوند متعال بخاطر جایگاه بلند خود و شباهت‌هایی که از جهاتی والدین با خالق هستی دارند، هرچند که به کار بردن اصطلاح شباهت نیز به لحاظ فنی اشتباه است ولی به لحاظ مفهومی مقایسه‌ای است که خود خداوند به واسطه کنارهم قرار دادن جایگاه احترام به خودش و والدین، اجازه این کار را داده است.

وی ضمن تاکید بر اینکه در روایات نقل شده بهترین عمل‌ها نیکی به پدر و مادر است، ادامه داد: در یک روایت آمده است که در سال‌های ابتدایی بعثت پیامبر (ص) آن حضرت فرشی را پهن می‌کند و روی آن می‌نشیند و در آن هنگام همسر حلیمه نزد ایشان می‌آید و ایشان به یاد مهربانی‌های او می‌ایستد و به او احترام بسیاری می‌گذارد، این درحالی است که او پدر رضاعی پیامبر بوده، سپس پس از آنکه خود حلیمه وارد می‌شود حضرت فرش را بیشتر پهن می‌کند تا حلیمه که مادر رضاعی ایشان محسوب می‌شود بر روی آن بنشیند؛ با کنار هم قرار دادن همه این موارد درمیابیم که پدر و مادر در عالم هستی جایگاه ویژه‌ای دارند.

قمرزاده با اشاره به رساله امام سجاد(ع) عنوان کرد: در بخشی حقوق خانواده این رساله به این مطلب اشاره شده که پدر و مادر ریشه و اصل فرزند هستند و او شاخه و فرع آنها محسوب می‌شود، بنابراین هرچیزی که تو را شادمان ساخت بدان آن نعمت را از آنها داری و خداوند را برای آن سپاسگزار باش.

وی افزود: مهمترین وظایف ما رعایت حق والدین در سنین پیری و حتی پس از مرگ آنان است و گفته شده اگر انسان پس از مرگ والدین از آنها یاد نکند خداوند او را در زمره افرادی که عاق والدین شده‌اند قرار می‌دهد.

پژوهشگر قرآنی خاطر نشان کرد: بنا بر فرمایشات امام سجاد (ع) والدین هشتاد حق نسبت به فرزندان دارند که ده حق آن مربوط به تن اوست، ده حق مربوط به زبان است که چگونه با آنها سخن بگوید، ده حق برای قلب است که چگونه قلبا دوستشان بدارد، ده حق برای مال است و چهل حق نیز بعد از وفات دارند.

وی ادامه داد: رسول خدا (ص) می‌فرماید که شب‌های جمعه والدین ندا می‌کنند و انتظار می‌کشند، به در خانه فرزندان می‌روند، با حسرت و اندوه آنها را صدا می‌کنند و می‌گویند فرزندان من برای من رحمت کنید که من در زندانی محکم و استوار و در غم محنت گرفتاریم و شما برای ما هدیه و صدقه بدهید.