نسخۀ صوتی: انسان اینقدر هم ابله نیست

به گزارش «مبلغ» به نقل از ترجمان، در طول تاریخ، اغلبِ اندیشمندانْ «عقلانیت» را عامل تمایز انسان و حیوان می‌دانستند و آن را، صرف‌نظر از ماهیت و محدودیت‌هایش، جنبه‌ای ضروری از نوع بشر می‌دانستند. اما در سال‌های اخیر گروهی از پژوهشگران تلاش می‌کنند به کمک یافته‌های جدید روان‌شناسی و عصب‌شناسی نشان دهند عقلانیت چیزی شبیه توهم است. پژوهشگرانی مانند کانمن و تالر بر روی سوگیری‌های شناختی ما متمرکز شده‌اند و می‌گویند مغز انسان کشکولی از عواطف و پیش‌داوری‌ها و ترجیحات «غیرعقلانی» است. استیون پول نسبت به درستی و همچنین پیامدهای این نگاه به انسان بدبین است.

آنچه در این نوبت گوش می‌کنید نسخهٔ صوتی نوشتاری است که پیش از این با عنوانِ «انسان اینقدر هم ابله نیست» منتشر شده است. نوشتار این نسخۀ صوتی را اینجا بخوانید.

امروزه دستاوردهای بشری با میزان شناخت او از خود در تضادی غریب قرار دارد. ما [امروزه] می‌توانیم روبات‌های خودکار را در مریخ بر زمین بنشانیم و با مهندسی ژنتیک پشۀ مالاریا را نابارور کنیم. اما یافته‌های روان‌شناسی عمومی، عصب‌شناسی، اقتصاد و شاخه‌های دیگر نشان می‌دهد ما به میزانی که تصور می‌شود، عقلانی نیستیم. پیوسته طعمۀ گونه‌های متفاوتی از خطاهای [شناختی] می‌شویم. برنده‌بودن را به برحق‌بودن ترجیح می‌دهیم. بدین ترتیب، قوای عقلانی ما در بهترین حالت در نبردی مداوم با تاریکیِ خردستیزِ درون‌مان است. و در بدترین شرایط نیز ممکن است ناچار باشیم تلاش برای عقلانی بودن را یکسره رها کنیم.

فایل صوتی نوشتار «انسان اینقدر هم ابله نیست» را گوش کنید.