افزایش دوگانگی‌ها نیروهای اجتماعی را خنثی می‌کند
مبلغ/ استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه امام حسین(ع) گفت: افزایش دوگانگی‌ها در بزنگاه‌های مهم، میان نیروهای پیش‌برنده جامعه، اصطکاک به وجود می‌آورد و نیروهای اجتماعی را خنثی می‌کند به طوری که جامعه با وجود به‌کارگیری نیروهای فراوان، در دستیابی به اهداف توسعه‌ای ناکام می‌ماند.
به گزارش «مبلغ» به نقل از ایرنا از دفتر ارتباطات مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، سیدمحمد میرسندسی با تشریح اقدامات انجام شده طی یک دهه گذشته، گفت: دوگانگی‌های ساختاری از مهمترین و حساس‌ترین ویژگی‌های برجسته و تأثیرگذار ایران معاصر است به خصوص دوگانگی‌هایی که به لحاظ شرایط تاریخی و جبرِ تغییرات اجتماعی پدید آمده است.
وی اظهار داشت: ویژگی این نوع دوگانه‌ها، بی‌میلی به یکپارچگیِ دوباره است. از مصادیق این دوگانگی‌ها می‌توان در اقتصاد به ساختار تولید سنتی در برابر تولید صنعتی، کشاورزی سنتی در برابر کشاورزی مکانیزه و بازار سنتی در برابر بازار مدرن اشاره کرد.
عضو اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی مرکز الگوی اسلامی‌ایرانی تعارض و اختلاف را یکی از محرک‌های اصلی توسعه و پیشرفت در جامعه دانست و افزود: در فرهنگ این دوگانگی‌ها را می‌توان در کنش، هنجار و ارزش‌های متعددی همچون ساختار متفاوت حوزه و دانشگاه و یا نگاه متفاوت به دنیا و جهان پیرامونی یافت. البته این دوگانگی در سیاست به صورت تمرکزگرایی- مشارکت‌جویی، یکه‌سالاری – مردم‌سالاری و انتصاب – انتخاب متجلی می شود.
افزایش دوگانگی‌ها در بزنگاه‌های مهم، میان نیروهای پیش‌برنده جامعه، اصطکاک به وجود می‌آورد و نیروهای اجتماعی را خنثی می‌کند به طوری که جامعه با وجود به‌کارگیری نیروهای فراوان، در دستیابی به اهداف توسعه‌ای ناکام می‌ماند.
استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه امام حسین (ع)، ادامه داد: با تکیه بر دیدگاه نظری و اهمیت لزوم گذار از دوگانه‌های گریبان‌گیر جامعه امروز ایران، الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت با دیدی وسیع‌تر به این قضیه نگریسته و به زمینه‌های اجتماعی-سیاسی لازم برای کاستن از حجم و دامنه دوگانگی‌ها با محوریت برخی گزاره‌های توجه کرده است.
وی ادامه داد: تفاوت و تعارض از لازمه‌های زندگی اجتماعی است. استمرار تعارض‌ها و حل نشدن آنها در میان‌مدت برای جامعه، مسئله‌ساز و بحران‌آفرین است. پسماند تعارضات اجتماعی در طولانی‌مدت، موجب شکل‌گیری دوگانه‌های ساختاری می‌شود و همچنان خودنمایی می‌کند.
میرسندسی گفت: هر یک از ساختارگونه‌های موجود در جامعه، کنش، هنجار، ارزش، نهاد و سازمان‌یافتگی‌های خاص خود را دارد. جامعه ایرانی، حامل ساختارگونه‌های متعددی در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است. وجود ساختارگونه‌های چندگانه و شرایط دوگانگی و چندگانگی ساختاری، هزینه‌های زیادی برای جامعه دارد و تعارضات زیرپوستی و پیوسته‌ای را موجب می‌شود.
عضو اندیشکده امور اجتماعی، جمعیت و نیروی انسانی مرکز الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت با اشاره به مصادیق بحران‌ساز اجتماعی ناشی از دوگانه‌ها طی یک صد سال گذشته، گفت: در عرصه سیاسی-اجتماعی، در تاریخ معاصر ایران، چندین تحول اجتماعی عمده از جنس انقلاب، کودتا، و جنبش‌های اجتماعی نظیر جنبش تنباکو و انقلاب مشروطه، کودتاهای ۱۲۹۹ و ۱۳۳۲، جنبش‌های ۱۵ خرداد، حرکت ماندگار انقلاب اسلامی، وقایع مختصر و محدود سال ۱۳۶۰، اتفاقی که در کوی دانشگاه در سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۸۲ پدید آمد و رویدادهایی مثل سال ۱۳۸۸ دارد. این تعارضاتِ پیوسته، بعضا مانع جدی بر سر راه پیشرفت و توسعه جامعه ایرانی بوده و یا موجب تحول عظیمی شده‌است.
استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه امام حسین(ع) اظهار داشت: تعارضات جامعه ایرانی را به طور کامل نمی توان از بین برد، اما در چارچوب چشم‌اندازی میان مدت و درازمدت باید به راه‌حل‌یابی برای این تعارضات توجه داشت و کوشید با برنامه‌ریزی و آگاهی کامل، از دامنه آنها کاست تا شرایط وفاق نسبی و یکپارچگی در ساختارهای اجتماعی پدیدار شود.