سکوت عالمان در برابر فقر و ظلم

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ ، علامه محمدرضا حکیمی درباره رابطه عالمان در جامعه با سیاستمداران و سیاستگذاران نوشته شده است:

یکی از مطالبی که علامه حکیمی در عرصه اجتماع مهم می‌دانستند و بسیار بر آن تاکید داشتند رابطه عالمان در جامعه با سیاستمداران و سیاستگذاران بود؛ یعنی به‌تعبیری ایشان عالمان را به‌عنوان نخبگان جامعه، مسئول اصلاح جامعه و نظارت بر اعمال حاکمان می‌دانستند.

این تعبیر را ما در خطبه منای امام‌حسین(ع) که یک سال قبل از عاشورا قرائت کردند هم داریم. امام در آنجا علما و نخبگان جامعه را خطاب می‌کنند که شما به وظایف خود عمل نمی‌کنید و این مداهنه شما و این زدوبند شما با حکام و سیاستمداران باعث شده جامعه به این اوضاع برسد و فقرا و محرومان بسیار تحت فشار و ظلم باشند و فضای اجتماعی و سیاسی منحصربه قدرت یزیدیان باشد که به‌صورت علنی برخلاف سنت و رویه پیامبر سیاست‌ورزی کنند.

آقای حکیمی این وظیفه را بر عالمان واجب می‌دانستند، طبق فرمایش امیرالمومنین، خدا از عالمان در این‌باره پیمان گرفته است. حضرت می‌فرمایند «لَولا… ما اَخَذَ اللهُ عَلَى الْعُلَماءِ اَلاّ یقارّوا عَلى کِظَّهِ ظالِمٍ وَ لا سَغَبِ مَظْلومٍ لاَلْقَیتُ حَبْلَها عَلى غارِبـِها» اگر خداوند از علما پیمان نگرفته بود که با پرخورى ظالم و گرسنگى مظلوم آرام نگیرند، زمام خلافت را به حال خود رها مى‌کردم. یعنی اگر علما در جایی فقر می‌بینند نباید سکوت کنند، چون فقر یعنی ظلم وجود دارد. وجود فقر در جامعه مساوی با وجود ظلم است. هر مقدار در جامعه فقر وجود دارد به همان مقدار بی‌عدالتی و ظلم در جامعه هست.

ایشان یکی از بزرگ‌ترین وظایف عالمان را امر به معروف حاکمان می‌دانستند و بزرگ‌ترین مصداق امر به‌معروف حاکمان هم امر به عدل بوده، کما اینکه در قرآن هم داریم: «لیقوم الناس بالقسط». بزرگ‌ترین هدف جامعه‌سازی هم این است که جامعه به قسط و عدل برسد و وظیفه عالمان نظارت بر این سیاستگذاری‌هاست.

عالمان نباید دربرابر انحرافات و مفاسد سکوت کنند، چون سکوت عالمان و نخبگان باعث قربانی شدن مردم می‌شود. وقتی اینها دربرابر ظلم حاکمان و رویه‌های ظالمانه و ناعادلانه سکوت می‌کنند، درحقیقت حیثیت دین خدا را در میان مردم می‌برند و باعث تشدید ظلم بر مردم و جری شدن ظالمان در جامعه می‌شوند.

علامه حکیمی در الحیات، چندین فصل را به بحث وظایف عالمان خوب و ویژگی‌های عالمان بد اختصاص دادند و آن را بسط داده و تعریف کرده‌اند. تعبیری که ایشان به‌کار می‌برند این است که «عالم در عینیت جامعه» باید چگونه باشد.