نسل هوشمند، محتوای به‌روز؛ بازتعریف مساجد برای جوانان امروز
در عصر تغییرات شتابان فرهنگی، مساجد همچنان به‌عنوان پایگاه هویت دینی و اجتماعی جایگاه ویژه‌ای دارند. اما چگونه می‌توان این پایگاه‌های فرهنگی را با زبان و نیازهای نسل جدید همسو کرد؟ مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، معنویت را «روغن‌کاری چرخ زندگی» دانست و بر لزوم ارائه محتوای به‌روز و جذاب برای نسل امروز تأکید کرد.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، مساجد همواره بیش از آنکه صرفاً عبادتگاه باشند، پایگاه‌های فرهنگی، اجتماعی و تربیتی جامعه محسوب شده‌اند. از دیرباز، این مکان‌های مقدس نقشی محوری در تربیت نسل‌های آگاه، متعهد و پایبند به ارزش‌های دینی ایفا کرده‌اند. اما در دنیای امروز، که تحولات فرهنگی و اجتماعی با شتابی بی‌سابقه در حال رخ دادن است، شیوه‌های سنتی پاسخگوی نیازهای نسل جدید نیست. نوجوانان و جوانان امروزی در دنیایی متفاوت از نسل‌های پیشین رشد می‌کنند؛ دنیایی که در آن ابزارهای ارتباطی مدرن، جریان‌های فکری متنوع و تغییرات اجتماعی، سبک زندگی و باورهای آنان را تحت تأثیر قرار داده است.
بنابر روایت شبستان، در چنین شرایطی، چگونه می‌توان مساجد را به محیطی جذاب و تأثیرگذار برای نسل جدید تبدیل کرد؟ چگونه می‌توان مفاهیم دینی و معنویت را با زبانی نو و متناسب با دنیای امروز به آنان عرضه کرد؟ این سؤالات دغدغه‌ای است که مسئولان فرهنگی و دینی را به چاره‌اندیشی و ارائه راهکارهای جدید واداشته است.
مهدی رنجبر، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، در دیداری با حجت‌الاسلام حسین امیدی، مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان فارس، بر ضرورت بازتعریف نقش مساجد و کانون‌های فرهنگی تأکید کرد. وی معتقد است که «روغن‌کاری چرخ زندگی، معنویت است» و برای جذب نسل امروز به آموزه‌های دینی، باید قالب‌های جدید و جذاب ارائه کرد. به گفته او، سیل تغییرات فرهنگی، جامعه امروز را درنوردیده و مساجد نیز باید با این تحولات همگام شوند.
در این دیدار، ضمن بررسی چالش‌های پیش روی کانون‌های فرهنگی مساجد، ظرفیت‌های قابل‌توجه هزار و ۳۱۷ کانون فرهنگی هنری مساجد استان فارس نیز مورد بحث قرار گرفت. کانون‌هایی که در مناطق شهری و روستایی، در میان خواهران و برادران، بستری مناسب برای تربیت و رشد فکری و فرهنگی جوانان فراهم کرده‌اند.
اگر بخواهیم مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری جایگاه واقعی خود را در میان جوانان حفظ کنند، این امر نیازمند محتوای به‌روز و منطبق بر نیازهای نسل جدید است؛ محتوایی که در آن هویت، دین و حقیقت نظام اسلامی جای گیرد و با یک سازوکار نوین معرفی شود.
نیاز کانون‌های مساجد به محتوای‌به‌روز
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، در این نشست، با تأکید بر اهمیت مساجد و معنویت، گفت: «روغن‌کاری چرخ زندگی معنویت است و باید بتوانیم حوزه دین و معنویت را در قالبی جدید و جذاب برای نسل امروز معرفی کنیم، چرا که نسل کودک و نوجوان امروز بسیار باهوش است.»
رنجبر با اشاره به تغییرات گسترده‌ای که در حوزه فرهنگ در حال وقوع است، خاطرنشان کرد: «اگر بخواهیم مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری جایگاه واقعی خود را در میان جوانان حفظ کنند، این امر نیازمند محتوای به‌روز و منطبق بر نیازهای نسل جدید است؛ محتوایی که در آن هویت، دین و حقیقت نظام اسلامی جای گیرد و با یک سازوکار نوین معرفی شود.»
وی با اشاره به سرعت تغییرات فرهنگی، تأکید کرد: «سیل تغییرات به حوزه فرهنگ وارد شده است. امروز نوجوانان و جوانان ما در فضایی زندگی می‌کنند که برای همراه‌سازی دین، مذهب، معنویت و ایرانی‌بودن با این تغییرات، باید راهکارهای جدیدی اندیشید تا زمینه جذب و همراهی آنان فراهم شود.»
ظرفیت‌های مساجد و کانون‌های فرهنگی
در این دیدار، حجت‌الاسلام حسین امیدی، مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان فارس، نیز ضمن تبریک انتصاب مهدی رنجبر به‌عنوان سکاندار فرهنگ و هنر استان، بر ظرفیت‌های بالقوه مساجد و کانون‌های فرهنگی تأکید کرد و گفت: «این کانون‌ها می‌توانند به‌عنوان بازوان اجرایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، در تحقق اهداف فرهنگی یاری‌گر باشند.»
مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای اجرای برنامه‌های فرهنگی دارند، اما برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، حمایت نهادهای مسئول ضروری است.
وی از فعالیت هزار و ۳۱۷ کانون فرهنگی هنری مساجد در مناطق مختلف استان فارس خبر داد و افزود: «از این تعداد، ۷۲ کانون تخصصی خواهران، ۷۸۷ کانون در مناطق شهری و ۵۳۰ کانون در مناطق روستایی فعال هستند.»
لزوم حمایت از کانون‌های فرهنگی
حجت‌الاسلام امیدی، با اشاره به برنامه‌های انجام‌شده و چالش‌های موجود، از مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس خواست تا از کانون‌های فعال بازدید کرده و از برنامه‌های آنان حمایت کند.
وی تأکید کرد: «مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای اجرای برنامه‌های فرهنگی دارند، اما برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، حمایت نهادهای مسئول ضروری است.»
مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری می‌توانند نقشی کلیدی در همراه‌سازی نسل جدید با معنویت و هویت اسلامی-ایرانی ایفا کنند. اما برای تحقق این هدف، لازم است که محتوای فرهنگی متناسب با نیازهای امروز جامعه، در قالب‌های جدید و جذاب ارائه شود.
همان‌طور که مدیرکل فرهنگ و ارشاد فارس گفت، معنویت باید «روغن‌کاری چرخ زندگی» باشد، اما این مهم بدون برنامه‌ریزی به‌روز و حمایت همه‌جانبه از نهادهای فرهنگی و مساجد محقق نخواهد شد.